'Een ieder behoort de wet te kennen'
In dit artikel:
Jeff Sybesma (jurist) en Roland van den Bergh (econo om/onderzoeker) schetsen een beeld van Curaçao als rechtsstaat die kampt met sterk verouderde en versnipperde wetgeving, wat praktische, economische en bestuurlijke problemen oplevert. Veel regels stammen uit de negentiende en vroeg twintigste eeuw (bijv. onteigenings- en quarantaineverordeningen uit 1887/1883, bouw- en zegelverordeningen uit de jaren ’30 en ’08) of uit de periode van de Nederlandse Antillen. Sinds de staatsrechtelijke omvorming van 10 oktober 2010 is een deel van die regelgeving nog niet systematisch aangepast aan de nieuwe landsstructuur; het consolidatieproject loopt wel, maar is nog niet afgerond.
Belangrijkste problemen die de auteurs identificeren:
- Verouderde en onsamenhangende wetgeving die niet aansluit op huidig beleid en lokale behoeften, soms met discriminerende of onrealistische bepalingen.
- Fragmentatie: wetten worden vaak ad hoc bijgeplakt (voorbeeld: de luchtkwaliteitseisen van 2024 werden als hoofdstuk toegevoegd aan een verordening uit 1994) zonder direct geconsolideerde teksten te publiceren, waardoor het geldende recht moeilijk te vinden en te interpreteren is.
- Slechte toegankelijkheid: sinds 1 januari 2019 verschijnen Publicatieblad en Landscourant alleen nog digitaal op gobiernu.cw, maar zoeken is omslachtig en overzicht ontbreekt.
- Gebrekkige naleving en toezicht: verplichte commissies, consultatierondes, evaluaties en rapportages worden regelmatig niet ingesteld of uitgevoerd; de Staten treden nauwelijks op tegen dit soort nalatigheid.
- Misbruik of onvolledige uitvoering: regelgeving wordt soms opgesteld zonder uitvoerbare randvoorwaarden, waarna de overheid zelf de regels niet naleeft of niet handhaaft.
De auteurs pleiten voor vier kernoplossingen: consolidatie van wetteksten, actualisatie van verouderde regels, concordantie binnen het Koninkrijk waar zinvol (met terughoudendheid om ongewenste complexiteit uit Nederland of de EU te importeren) en het expliciet gebruiken van wetgeving als instrument om concreet beleid te realiseren. Ze noemen de Algemene wet bestuursrecht in Nederland als voorbeeld dat selectief nuttig kan zijn en benadrukken dat geconsolideerde, goed doorzoekbare publicaties het recht voor burgers en toezichthouders begrijpelijker maken.
Concrete gevolgen van het nalaten van vernieuwing worden aangevoerd: tegenstrijdige beleidsdoelen (bijv. vrije markt versus steeds meer detailregulering), verouderde regelingen in sectoren als pensioenen, onderwijs, verkeersveiligheid en taxivervoer, en het risico op groeiende rechtsongelijkheid en bestuurlijke zwakte.
Slotboodschap: Curaçao staat op een kruispunt — doorgaan met het huidige patroon versterkt achterstand en onzekerheid; een systematische, beleidsgerichte modernisering van wetgeving kan rechtszekerheid, vertrouwen en bestuurlijke slagkracht herstellen.