Heeft de overheid van Curaçao een MER-plicht? (2)

In dit artikel:

In veel bouw- en ontwikkelingsprojecten ontbreekt vooraf duidelijkheid over de milieugevolgen: een milieueffectrapportage (MER) zou die effecten in kaart moeten brengen, maar of er een MER wordt opgesteld is vaak onduidelijk. Jeff Sybesma (bioloog en jurist) legt uit welke juridische wegen burgers en organisaties kunnen bewandelen om die informatie te krijgen en wat belangrijk is qua termijnen en procedurekeuzes.

Wat te doen als je wilt weten of er een MER is
- Controleer eerst de wekelijkse publicaties van aangevraagde en verleende bouwvergunningen; die bevatten de bezwaartermijn, maar meestal geen melding of een MER plaatsvindt. Je moet dit zelf navragen bij het bevoegde bestuursorgaan (meestal de minister van VVRP en/of GMN).
- Gebruik de Landsverordening openbaarheid van bestuur (LOB) om schriftelijk informatie te vragen. Een LOB-verzoek moet concreet geformuleerd worden; het bestuursorgaan heeft drie weken om te antwoorden, met een mogelijke verlenging van nog eens drie weken.

Mogelijke uitkomsten van een LOB-verzoek
1) Volledig antwoord met (documenten), tenzij uitzonderingen van toepassing zijn (staatsveiligheid, bedrijfsgeheimen, privacy).
2) Vaag of nietszeggend antwoord, waardoor je feitelijk niets wijzer wordt.
3) Geen reactie binnen de termijn — dat komt vaak voor.
Belangrijk: bij scenario 2 en 3 lopen er wettelijke termijnen voor bezwaar of beroep; te laat indienen maakt je vaak niet-ontvankelijk.

Bestuursrechtelijke routes (LAR)
- Je kunt bezwaar indienen bij het bestuursorgaan of direct beroep instellen bij de LAR-rechter. Alleen wie voldoende belanghebbend is kan in beroep; de rechter kan het orgaan verplichten alsnog te reageren.
- Is er spoed (bijvoorbeeld werkzaamheden zijn al gestart), dan kun je een voorlopige voorziening (vovo) aanvragen bij de voorzieningenrechter. Die kan de werkzaamheden (tijdelijk) stilleggen totdat duidelijk is of een MER nodig is of wat de milieugevolgen zijn.
- Let op strikte termijnen in het bestuursrecht (variërend van twee weken tot zes weken); houd die nauwkeurig bij.

Civiele procedure en groepsvorderingen
- Als er geen bestuursrechtelijke route bestaat kun je via civiel recht (bijv. kort geding) de overheid aanspreken wegens onrechtmatige daad. Dat is kostbaarder; juridische bijstand is aan te raden.
- Artikel 3:305a BW maakt het mogelijk dat stichtingen of verenigingen met volledige rechtspersoonlijkheid namens anderen procederen voor gelijksoortige belangen (bundeling van krachten verlaagt kosten en drempels).

Kort gezegd: burgers hebben wettelijk recht op informatie over projecten die natuur en leefomgeving raken. Als die informatie wordt onthouden, zijn er effectieve — maar procedureel strikte — wegen om die af te dwingen. De administratieve route is doorgaans goedkoper dan civiel procederen, maar vergt wel kennis van termijnen en proceskeuzes.