Van heinde en verre - 12 oktober 2025

In dit artikel:

„Anomaa antu a, obua da” — „Als een vogel niet vliegt, zal hij hongerig gaan slapen.” Die Akan-uitspraak van Elizabeth Adjei, die Broere rond 2007 ontmoette toen zij directeur was van de Ghanese immigratiedienst, vormt het vertrekpunt van zijn reflectie over migratie. Adjei figureert ook in het boek Van Accra naar Amsterdam, en haar beeld van reizen als noodzaak voor voortbestaan blijft doorwerken in het stuk.

Recent bracht Broere een bezoek aan Rotterdam, waar hij uren doorbracht in Fenix, het dit jaar door koningin Máxima geopende museum dat migratie als thema heeft. De collectie is internationaal van oorsprong en toont migratie niet alleen als fysieke verplaatsing, maar ook als innerlijke beweging die denken, voelen en handelen verandert. Voor Broere illustreert het museum hoe migratie verweven is met kunst, taal en verhalen.

Rotterdam omschrijft hij als een stad die migratie ademt: historisch vertrekpunt van „landverhuizers”, en tegenwoordig een plek waar een groot deel van de bevolking een migratieachtergrond heeft. Die diversiteit vertaalt zich ook politiek: het gemeentebestuur bestaat uit D66, VVD, Denk en Leefbaar Rotterdam, met een burgemeester afkomstig van de ChristenUnie. Voorbeelden zoals wethouder Said Kasmi (Marokkaanse Nederlander in D66) laten volgens Broere zien dat integratie in Rotterdam op andere, soms onverwachte manieren vorm krijgt dan in steden als Amsterdam of Den Haag.

Broere contrasteert Rotterdam met Amsterdam, dat volgens hem steeds meer een expatstad wordt en minder een thuis voor migranten. Zijn kernpunt is dat migratie niet alleen een bestuurlijk probleem is, maar een levend gegeven dat cultuur en samenleving verrijkt — en dat Rotterdam dat besef herkenbaar tot uitdrukking brengt.